کشت هیدروپونیک چیست
اين مقاله دنبال كنيد تا در رابطه با سیستم كشت هيدروپونيک یا آب کشت بيش تر بدانيد. کشت هیدروپونیک یا آب کشت (به انگلیسی: Hydroponics، هایدروپُنِکس) به شیوه ای از کشت گیاه گفته می شود که در آن گیاه بدون خاک رشد می کند. به این صورت که نیاز غذایی گیاهان را پس از اندازه گیری، با آب تامین می کنند. کشاورز عناصر غذایی گیاه را در آب حل کرده و اين عناصر به صورت محلول جذب گیاه می شود. در این روش به عنوان بستر كشت مواد نگهداری بی اثر مثل کوکوپیت مورد استفاده قرار می گیرد.
کشت هیدروپونیک در قیاس با روش های سنتی در کشاورزی مزایای زیادی دارد، از جمله نیاز آبی کمتر، استریل بودن و بازدهی بالاتر. آب کشت از جمله خلاقانه ترین روش های تولید محصول در کشاورزی به شمار می رود که مصرف خاک و سم را کاهش داده است. در کشور ما ایران نیز گلخانه های بسیاری از طریق کشت هیدروپونیک به پرورش محصولات خود پرداخته اند. این روش به كشاورزان این امکان را داده است که بدون توجه به شرایط اقلیمی به کاشت محصول مورد نظر خود بپردازند.
بستر کشت هیدروپونیک
در سیستم کشت هیدروپونیک اغلب برای جلوگیری از ورود نور خورشید و رشد خزه در محیط قرارگیری ریشه از مواد کدر به عنوان پوشش استفاده می شود. این مواد کدر که فقط در قسمت قرارگیری گیاه باز است، می تواند کیسه های نایلونی و یا لوله های گشاد پلیکا باشد. داخل این محفظه و به عنوان بستر کشت هیدروپونیک از کوکوپیت همراه با پرلیت و درصد کمی پیت ماس (رشد یکسان ریشه و اندام سبز) استفاده می شود که بهترین ترکیب برای آب کشت به شمار می آید.
انواع کشت هیدروپونیک
آبكشت يا كشت هيدروپونيک به روش هاي گوناگوني انجام مي گيرد. در ميان اين روش ها ساده ترين و قديمي ترين آن ها، كشت گياهان در بستر كاه بوده است كه مواد غذايي را در اين بسترها در اختيار گياه قرار مي دادند. از جمله جديدترين روش هاي اين سيستم روش NFT است كه مواد غذايي به صورت يك لايه ي نازك در اختيار گياه قرار داده مي شوند. سيستم تغذيه گياهان در كشت هيدروپونيك را مي توان به دو دسته ي زير تقسيم بندي نمود:
1-سیستم باز: در اين شيوه عناصر غذايي مورد نياز گياه اعم از ماكرو و ميكرو، تنها يك بار در اختيار گياه قرار مي گيرد و بعد از آن از طريق سوراخ هاي تعبيه شده در زير بستر، خارج مي شود.
2-سیستم بسته: در سيستم بسته مواد غذايي بيش از يك بار استفاده مي شوند. در اين روش براي جلوگيري از افت كيفيت محلول غذايي گياه، دائما اين محلول توسط دستگاه هاي كنترل كيفيت اندازه گيري مي شوند.
مزایا و معایب کشت هیدروپونیک
- كاهش چشمگير مصرف آب در سیستم هیدروپونیک
- عدم نياز به شخم و آبياري در آب کشت
- عدم نیاز گسترده به خاک
- حذف علف هرز در تولید محصولات کشاورزی
- جلوگيري از فرسايش خاك و زمين هاي كشاورزي
- سادگي كنترل شرايط محيطي نظير دما، رطوبت و …
- تولید میوه و سبزی در مناطق سردسیر و باتلاقی ایران و جهان به واسطه سیستم آب کشت
- حذف استفاده از آفت کش ها و سموم و صرفه جويي در هزينه
- افزایش ارزش غذایی محصولات هیدروپونیک نسبت به روش سنتی
- بازآفرینی مناطق کم تر توسعه یافته و مکان های متروکه به منظور احداث گلخانه
- قابليت كشت محصولات در هر مكان (حتي اراضي كه داراي خاك مناسب نيستند)
- استفاده بيش تر از فضا و کشت گیاهان علوفه ای به صورت متوالی برای واحدهای کوچک دامداری
- ساده و كم هزينه بودن ضد عفوني كردن بستر كشت و در نتيجه کاهش ابتلای گیاهان به بیماری های ارگانیک و انگلی
- مکانیسمی که سيستم هیدروپونیک دارد، از جمله بهترین شيوه هاي مانیتورینگ رشد ریشه و نحوه حذف عناصر و مواد غذایی است
